U Nikšićkom pozorištu, sinoć je promovisana knjiga Pozorišni i filmski stvaraoci (iz) Nikšića (1945 – 2025). O knjizi su govorili predsjednik Opštine Nikšić, Marko Kovačević, umjetnički direktor Nikšićkog pozorišta, Janko Jelić i priređivač ovog leksikografskog zbornika biografija velikana dramske i filmske umjetnosti, Slavojka Marojević.
Rukopis sadrži 76 biografskih jedinica: 15 dramskih pisaca i scenarista, 41 glumca i 20 reditelja i režisera. Pored trojstva Tekst – Gluma – Režija, koje povezuje pozorišnu i filmsku umjetnost, u ovom mozaiku darovitih pojedinaca, zajednička polazna stanica ili odmorište je upravo Nikšić.
Nikšić kao grad rođenja ili odrastanja, ali zasigurno grad u kom su se bez obzira na istorijske prilike i prepreke njegovala kultura pozorišnog i filmskog stvaralaštva, prirodno i sa entuzijazmom. Na tom umjetničkom trojstvu koncipiran je sadržaj leksikona.
Kada čitamo biografije svih ovih ličnosti, možemo negdje osjetiti da to gašenje Pozorišta u prošlom vijeku, koliko god je s jedne strane bilo loše, s druge strane pokazalo da je potreba Nikšićana za dramskom umjetnošću ustvari prirodna, ne oficijelna. Potiče upravo od samih njegovih stanovnika, ljudi koji ga čine i koji su u tom periodu održali pozorišnu i filmsku umjetnost u našem gradu i uspjeli da je prenesu na neki širi prostor, upoznajući širu javnost. Ova knjiga je u skladu sa onim motivom da se iznenadimo poznatim, pa vjerujem da bi se mnogi mladi Nikšićani iznenadili čitajući ovu knjigu ko sve potiče iz našeg grada, koliko značajnih ljudi i ličnosti. Sada sa ovom knjigom, onako kako ste vi uradili, mi to možemo da pokažemo svijetu. Hvala vam na ovoj ličnoj karti našeg grada, ja se nadam da će ona dobiti svoje nastavke u budućnosti, kazao je između ostalog, predsjednik Opštine, Marko Kovačević.
Prema riječima umjetničkog direktora Pozorišta Janka Jelića, Nikšić je grad umjetnika i umjetnosti, a to vuče svoje korijene u epskom narativu, tradiciji, porodici, a iz tih porodica rađaju se velika imena, ličnosti, stvaraoci, koji su potekli iz grada pod Trebjesom, mjesta različitosti i urbane kulture.
U ovom gradu su se srele sve različitosti Crne Gore. Energija svih tih ljudi koji su postojali u tom vremenu, koji su hrlili ka tom centru, gradu koji je knjaz Nikola prepoznao kao prostor odnosno mjesto odakle može da se emituje ta energija. Tu je očigledno bio u pravu, u susretu svih tih različitosti desio se veliki prasak koji je rezultirao stvaranjem grada, jedne posebne urbane kulture i identiteta, koji je rodio sve ove velike i značajne ljude, što se i danas dešava. Rađaju se i sada veliki umjetnici. Naš zadatak uz ovo što smo zapamtili, sabrali, objavili, jeste da i dalje stvaramo, da se na tom polju i sami ostvarujemo, afirmišemo grad u kom živimo. Kroz to stvaranje da opet budemo u prilici da ispratimo nekog novog Veljka Mandića, Živka Nikolića, Draga Malovića, Gorana Bulajića i ljude koji su bili tog kalibra, na tom polju veliki, prepoznatljivi, značajni i koji su pronijeli slavu našeg prostora i grada. Osim toga što Nikšić rađa umjetnike, što im daje inspiraciju za stvaranje, ovaj grad i privlači umjetnike koji u rado dolaze da stvaraju ili izvode djela u Nikšićkom pozorištu, naglasio je Jelić.
U ovom rukopisu primjetne su i porodične veze, gdje je dramska umjetnost, kako je u pogovoru knjige ocijenio, dr Luka Rakojević doživljena kao lar. Takve su bratske veze: Stevana i Veljka Bulajića, Živka i Dragana Nikolića, Milana i Milutina Karadžića; odnos oca i sina kod Voja i Jovana Krivokapića; majke i ćerke kod Marije Perović i Sare Đurović; oca i ćerke kod Gorana i Katarine Bulajić ili đeda i unuka u slučaju Veljka Mandića i Andra Martinovića; ali i relacije kroz generacijsko pozorišno djelovanje porodica Karović i Njunjić.
Slavojka Marojević, priređivač izdanja istakla je da impresivan spisak imena svjedoči naučnoj tvrdnji da je Nikšić kolijevka ili nepresušni rasadnik talenata dramske i filmske umjetnosti, što je odredilo da ovaj grad, zbog njih predstavlja raritetnu činjenicu na široj kulturološkoj mapi Evrope.
Ljepota prizora i ličnog divljenja nad biografskim podacima bili su presudni u odluci da knjigu moram publikovati. U tom naumu podršku sam dobila od kolega iz Crnogorskog narodnog pozorišta, Kraljevskog pozorišta Zetski dom i Gradskog pozorišta, ali prije svih, dramskih i filmskih stvaralaca, drugih poslenika i njenih poštovalaca, kao i od porodica počivših umjetnika. Oni su bili moje ohrabrenje, u duhu latinske maksime„Audaces fortuna iuvat“(„Sreća prati hrabre“). Svjetla i svjetonazori Nikšića, odnjegovali su te darovite ljude, a oni su bez obzira gdje živjeli i stvarali, sa ponosom izgovarali njegovo ime.A pisanju kraja nema o onima ili o onome što ne treba da bude zaboravljeno, zaključila je Marojević:
Knjiga Pozorišni i filmski stvaraoci (iz) Nikšića (1945 – 2025) je nedavno objavljena u ediciji Jubileji, Izdavačke djelatnosti Nikšićkog pozorišta, uz podršku Ministarstva kulture i medija i Opštine Nikšić.