Hronologija uručenih nagrada
Malović se glumom počeo baviti u u nikšićkom KUD-u „Zahumlje“, gdje je kao amater ostvario niz značajnih uloga, da bi sa prvom generacijom u novootvorenom pozorištu u Nikšiću 1949.godine, stupio na profesionalnu scenu. Kao istaknuti glumac Nikšićkog pozorišta, angažovan je u Titogradskom narodnom pozorištu i tu počinje njegova blistava karijera. Za svoga pozorišnog aktivnog djelovanja, punih 40 godina, koliko je trajao na sceni – što u nikšićkom, što u drugim pozorištima – odigrao je više od 200 uloga, a kruna njegove glumačke karijere bila je uloga Radosava u legendarnoj „Đekni“, velikog crnogorskog reditelja Živka Nikolića. Malović je dobitnik velikog broja državnih i strukovnih nagrada i priznanja, a njegov umjetnički angažman i stvaralaštvo valorizovani su i statusom – Istaknuti kulturni stvaralac Crne Gore.
Na svečanom otvaranju obnovljenog „Međunarodnog festivala glumca“, 16. februara, 2007.godine, uručena je nagrada „Veljko Mandić“. Dobitnik tog značajnog priznanja je bio Branislav Đaga Mićunović, istaknuti crnogorski reditelj. Tu Odluku donio je Žiri u sastavu: akademik Sreten Perović (predsjednik), književnik Rajko Cerović i glumac Simo Trebješanin (članovi Žirija).
Mićunović je jedan od najpoznatijih južnoslovenskih reditelja njegove generacije, eminentni umjetnik, pozorišni inovator i istaknuti pedagog na Fakultetu dramskih umjetnosti u Cetinju. Bio je umjetnički direktor i direktor Crnogorskog narodnog pozorišta, a bio je ministar kulture u Vladi Crne Gore u tri mandata. Režirao je u pozorištima u: Beogradu, Novom Sadu, Rijeci, Tuzli, Nišu… U Crnogorskom narodnom pozorištu ostvario je značajne režije: „Gospodska krv“, M. Kavaje, „Odbrana i poslednji dani“ i „Obešenjak“, B. Pekića, „Hasanaginica“, LJ. Simovića, „Rat i mir u Grudi“, V. Radovića, „Nora“, H. Ibzena, „Lažni car“, M. Kovača, „San o Svetom Petru Cetinjskom“, M. Drljević i Njegošev „Gorski vijenac“. Nagrade: nagrada za režiju Joakim Vujić i Jovan Putnik, GRAND PRIX za režiju Festivala festivala; Sterijina nagrada; Velika nagrada Crnogorskog narodnog pozorišta; Nagrada za doprinos pozorišnoj kulturi u Crnoj Gori Veljko Mandić; Trinaestojulska nagrada; Decembarska nagrada, Međunarodna nagrada Zlatna jabuka; Orden Reda Danice hrvatske sa likom Marka Marulića. Bio je umjetnički direktor festivala Barski ljetopis. Obavljao je funkciju direktora i umjetničkog direktora CNP-a.
Na svečanom otvaranju „Međunarodnog festivala glumca – Nikšić 2008“, nagrada „Veljko Mandić“, uručena je Blagoti Erakoviću, poznatom crnogorskom reditelju. U Žiriju su bili: pozorišni kritičar i teatrolog Veselin Radunović (predsjednik), akademik Sreten Perović i prof. dr Zoran Koprivica (članovi Žirija).
Eraković je bard crnogorske pozorišne i umjetničke scene. Diplomirao je režiju u Beogradu, a na pozorišnoj sceni prisutan je četrdeset godina. Autor je oko stotinu pozorišnih predstava i multimedijalnih projekata, ne samo na scenama u Crnoj Gori, već i van njenih granica. Režirao je domaće i svjetske klasike, kao i savremene dramske pisce. Vrlo je zaslužan za aktualizaciju i revalorizaciju crnogorske dramske baštine, te afirmaciju crnogorskog glumišta i mnogih drugih aktera, bez kojih pozorišna predstava, kao umjetnički čin, ne može na pravi način da funkcioniše. Eraković je dobitnik svih značajnih priznanja u Crnoj Gori, od esnafskih do državnih, kao što je Trinaestojulska nagrada.
Na otvaranju „Međunarodnog festivala glumca Nikšić 2009“, uručena je nagrada „Veljko Mandić“. Laureat je Goran Bulajić, istaknuti pozorišni i TV reditelj i dramaturg. U Žiriju su bili: docent. mr Janko Ljumović, direktor CNP-a (predsjednik), akademik Sreten Perović i glumac Simo Trebješanin (članovi Žirija).
Bulajić je do sada režirao oko pedeset predstava: u nikšićkom Dramskom studiju, Crnogorskom narodnom pozorištu, podgoričkom Gradskom pozorištu, Pozorištu „Duško Radović“ u Beogradu, Nikšićkom pozorištu, Naroden teatru u Štipu, Kraljevskom pozorištu „Zetski dom“ na Cetinju… Za televiziju Crne Gore režirao je TV drame: „Krstitelj“, „Viljuška se drži u lijevu ruku“, „Tri priče“, kao i dokumentarnu igranu seriju „Glasonoše“. Autor jr dramskog teksta „Presuda“ i koautor drame „Pomiluj me, grešnog, Gospode“ i više esejističkih i kritičkih prikaza iz oblasti teatrologije. Bio je rukovodilac Dramskog studija Centra za kulturu u Nikšiću, odgovorni urednik Umjetničkog programa TVCG, direktor Dječijeg pozorišta u Podgorici i kotorskog Festivala pozorišta za djecu. Trenutno je profesionalno angažovan u CNP-u, ali je ostao privržen nikšićkom pozorišnom životu, u svim periodima i formama njegovog razvoja.
Stupica je legenda južnoslovenskog i srpskog filmskog, pozorišnog i TV glumišta. Biografija Mire Stupice, bez lažne skromnosti, mogla bi da se nazove holivudskom, jer je dobitnik brojnih nagrada i priznanja za glumačka dostignuća. Stupica je pored brojnih antologijskih pozorišnih i filmskih uloga ostavila i značajan pečat na nikšićko i crnogorsko pozorišno stvaralaštvo. Počasni je član Crnogorskog narodnog pozorišta, u kojem je publici podarila zapaženu ulogu Princeze Ksenije, u istoimenom komadu rediteljke Radmile Vojvodić. Taj lik na pozorišnoj sceni će biti trajno upisan u anale pozorišne istorije kao izuzetan primjer potrebe da se kroz umjetnost osvijetli istorija koja čini crnogorski identitet. Stupica je dala podršku festivalu u Nikšiću, što je dio ukupne istorije pozorišta u Crnoj Gori, jer je ona dva puta (1997. i 1998. godine) bila predsjednica Žirija Jugoslovenskog festivala „Pozorište jednog glumca“ u Nikšiću.
Dragica Tomas je s uspjehom tumačila brojne likove iz crnogorske, južnoslovenske i svjetske dramske literature koje su joj donijele najveća nacionalna i ondašnja jugoslovenska priznanja. Kritičari su je smatrali jednom od najvećih dramskih umjetnica u poslijeratnom crnogorskom teatru. Dobitnica je brojnih nagrada i priznanja, a među njima najznačajnijih: Trinaestojulske nagrade i dvije Sterijine (prva za najbolju žensku ulogu 1975. i za životno djelo, 2000. godine).
Dragica Tomas je najviše domete postigla tumačeći likove iz crnogorske dramaturgije, karaktere crnogorskih majki, sestara, supruga, i ti likovi su najčešće prelazili u simbole istrajnosti, strpljenja, humanosti i patnje – univerzalnog značenja. U Crnogorskom narodnom pozorištu odigrala je preko 60 uloga. Ostvarila je zapažen uspjeh tumačeći sestru Batrićevu u „Gorskom vijencu“, Anu u „Tehni“, Jovanu u „Ognjištu”, Katarinu Ivanovnu u „Braći Karamazov“, Hekubu, Zonu Zamfirovu, Gloriju, Madonu, Petrunjelu i druge. Značajne uloge ostvarila je u TV dramama i serijama. Bila je član brojnih festivalskih i drugih žirija i odbora, član glavnog odbora i žirija na mnogim filmskim i pozorišnim festivalima u: Beogradu, Zagrebu, Nišu, Mojkovcu, Užicama, Bijelom Polju, Nikšiću, Kotoru…
Reditelj Nikola Vavić, doajen crnogorskog teatra, dobitnik je nagrade „Veljko Mandić“ za 2015. godinu, a koja se tradicionalno uručuje na „Međunarodnom festivalu glumca“. Tu Odluku donio je Žiri u sastavu: Andro Martinović, predsjednik i članovi Goran Bulajić i Vojislav Krivokapić.
U obrazloženju odluke Žirija navodi se da je Nikola Vavić, umjetnik, rijetkog senzibiliteta, upornosti i energije, široke naobrazbe i poznavanja stranih jezika i kultura, a, istovremeno, duboko vezan za rodno tle, crnogorsku tradiciju i tokove savremene stvarnosti. Dao je snažan impuls i lični pečat u razvoju crnogorskog pozorišta u drugoj polovini XX vijeka i, zajedno sa plejadom vrsnih stvaralaca u Crnoj Gori, ugradio sebe u temelje scenske umjetnosti na ovim prostorima.
Pored rada u pozorištu, Vavić je ostavio trag i kao filmski scenarista i TV reditelj. Dobitnik je više državnih i strukovnih priznanja, među kojima Trinaestojulske nagrade, dvije nagrade „19. decembar“… Imao je i status počasnog člana CNP, visoko priznanje za vanredne rezultate kojima je doprinio usponu nacionalnog teatra i crnogorske kulture.
Počeci njegovog profesionalnog angažmana vezani su za Narodno pozorište u Nikšiću, gdje je radio od 1956. do 1958. godine kao reditelj i direktor drame.
Na svečanom otvaranju XIV „Međunarodnog festivala glumca Nikšić 2017“ uručena je Nagrada„Veljko Mandić“ za pozorišni doprinos u Crnoj Gori. Laureat je akademik Sreten Perović, poznati crnogorski pjesnik, teatrolog, pozorišni i književni kritičar, dramski pisac i prevodilac. Tu odluku donio je Žiri u sastavu: režiser Andro Martinović (predsjednik), , potpredsjednica Opštine Nikšić Sonja Nikčević i direktor “Zahumlja” Vojo Krivokapić (članovi žirija).
U obrazloženju Odluke navodi se da dodjeljivanjem nagrade „Veljko Mandić“ Sretenu Peroviću, kao dostojnom reprezentantu generacije koja je stvarala modernu crnogorsku pozorišnu scenu, ukazujemo na to da su teatrološka istraživanja važan element pozorišne kulture i njenog trajanja. Više od tri decenije Perović je bio stalni pozorišni kritičar Susreta i podgoričke Pobjede.
Sreten Perović se punih 66 (šezdesetšest) godina kontinuirano bavi književnom djelatnošću, a naročito prati pozorišni život u Crnoj Gori, bivšim jugoslovenskim državama i teatarske festivale i scenske manifestacije u južnoevropskim i evropskim kulturnim centrima. Akademik Sreten Perović je autor 80-ak knjiga poezije, književne kritike, teatrologije; i prepjeva lirike: makedonske, slovačke, bugarske, turske, mađarske, ukrajinske, italijanske, rumunske, slovenačke, albanske, francuske, moldavske, mongolske, ruske (25 zbirki poezije, 10 knjiga studija, kritike i eseja, tri dramska djela, dva priručnika iz oblasti crnogorske istorije, šest antologija crnogorske poezije, osam zbornika i monografija, 25 knjiga prepjeva, najviše sa slovenskih jezika i iz bogate rumunske poezije)… Sreten Perović piše i haiku poeziju. Za svoja književna ostvarenja dobio je 30-ak značajnih domaćih i stranih nagrada, zvanja i priznanja, među kojima su dvije Trinaestojulske nagrade (prvu je dobio 1961, a drugu 1971. godine) i . Decembarsku nagradu Oslobođenja Titograda, 1986. za Darove scene, dvotomnu hrestomatiju teatrologije i pozorišne kritike)
O Perovićevom stvaralaštvu objavljeno je više desetina studija, kritika i eseja, a posebno treba naglasiti da ga je dva puta (2013. i 2016.) Internacionalna akademija „Mihai Eminescu“ nominovala za Nobelovu nagradu za literaturu.
Dobitnik nagrade „Veljko Mandić“ za doprinos pozorišnom stvaralaštvu u 2019. godini je pisac i dramaturg Božo Koprivica. Nagradu je Koprivici uručio ministar kulture u Vladi Crne Gore, Aleksandar Bogdanović na svečanom otvaranju XVI „Međunarodnog festivala glumca Nikšić 2019“.U Žiriju su bili: reditelj Andro Martinović (predsjednik), potpredsjednica Opštine Nikšić Sonja Nikčević i direktor „Zahumlja“ Vojo Krivokapić (članovi Žirija).
Žiri u obrazloženju Nagrade naveo je da: „Koprivica piše sa strašću. … U pozorištu bi Koprivica mogao biti sve: i glumac, i sufler, i inspicijent. Kao što se fudbal prvo uči na ulici, tako se mizanscen uči na trgu, savršenoj pozornici. Znati osvojiti prostor i znati skratiti prostor. A onda zaboraviti sve i prepustiti se igri.“
Skica Koprivičeve autobiografije najbolje ilustruje njegov neobičan stvaralački opus: „U našem velikom dvorištu, između ulica Vuka Mićunovića, Narodnih heroja, Karađorđeve i Vardarske, igrao sam prvog glumca, a želeo sam da budem danski kraljević. ’Ne možeš ti redovno dolaziti na probe, više voliš loptu.‘ Nijesam prestao da volim pozorište! Postao sam dramaturg po pozivu“.
Koprivica je autor knjiga: Volej i sluh (1992), Vreme reči, Razgovori sa BorislavomPekićem (1993),Kiš, Borhes, Maradona (1996), Dribling 1001 noć (2006), Samo bogovimogu obećati (Ljevak, Zagreb, 2010; izmijenjeno i dopunjeno izdanje – Geopoetika, 2014). Priredio je Zbornik o Danilu Kišu za časopis Ars (Otvoreni kulturni forum, Cetinje, 2005, 2009). Radio je kao dramaturg po pozivu u: Jugoslovenskom dramskom pozorištu, Narodnom pozorištu, Bitef teatru, Zvezdara teatru, Kraljevskom pozorištu „Zetski dom“, Crnogorskom narodnom pozorištu, festivalu „Grad teatar“ u Budvi. Sa Emirom Kusturicom snimio je igrano-dokumentarni film Sedam dana uživotu jedneptice za francusku televiziju. Igrao je oca u filmu Boa Viderberga Klinac, fudbalski reprezentativac
Nagrada „Veljko Mandić“, 2021. godine dodijeljena je glumcu Andriji Miloševiću. Tu Odluku jednoglasno je donio Žiri u sastavu: akademik prof. dr Siniša Jelušić (predsjednik) i članovi dr Miodrag Čizmović i Andro Martinović, režiser. Miloševiću je Nagrada uručena na otvaranju „17. Međunarodnog festivala glumca Nikšić 2021“. Glumcu Miloševiću to značajno priznanje uručio je predsjednik Opštine, Marko Kovačević.
U obrazloženju Odluke navodi se da Žiri prilikom odlučivanja vodio idejom da je neophodno staviti akcenat na mlađu generaciju već ostvarenih i afirmisanih glumaca. Time se ujedno pokazuje i potreba da se domaća pozorišna, ali i ukupna kulturna scena, osnaži novim kreativnim podsticajem, da se ukaže na vrijednosti koje umijeće GLUME donosi posebno mladima, kojima se tek otvara mogućnost susreta sa jednim od najvećih postignuća stvaralačkog duha čovječanstva, od antičkih vremena do danas – pozorišnoj umjetnosti.
… Andrija Milošević je svojim ogromnom glumačkim entuzijazmom, posvećenošću pozivu i ostvarenom glumačkom rezultatu, dobio pohvalu stručne kritike i nesumnjivu prihvaćenost brojnog gledališta, u kojima se mladi posebno izdvajaju.
… Andrija Milošević je Glumački put je započeo sa 16 godina, upisujući se kao student prve generacije Fakulteta dramskih umjetnosti na Cetinju. Kao sasvim mlad glumac učestvovao je aktivno i prepoznatljivo u podizanju crnogorske kulturne scene nakon ratnih devedesetih. Kao student je počeo da igra na sceni Zetskog doma, čiji život je tada valjalo obnoviti u ne baš lakim uslovima. Nakon Cetinja, Milošević se pokazao u Gradskom pozorištu iz Podgorice. U tom pozorištu je odigrao brojne uloge, a posebno se ističu uloge u predstavama: „Zauvijek tvoj“, „Novela od ljubavi“, „Ženidba kralja Vukašina“, „Tri musketara“, „Crvenkapa“, „Spasavaj se od svoje žene“.
Učestvovao je u obnavljanju rada Crnogorskog narodnog pozorišta i dao doprinos redovnom repertoaru nacionalnog teatra ulogama u predstavama:„Škola za žene“, „Elektra“, „Komedija zabune“, „Kako se ko rodi“, „Gorski vijenac“. Milošević je poseban doprinos dao i stvaranju pozorišne scene tivatskog Kulturnog centra igrajući u komadima: „Bokeški de mol“, „Betula u malu valu“, „Kanjoš Macedonović“ i „Jelena Savojska“. Svim ulogama koje je igrao dao je poseban lični pečat i originalnošću i prepoznatljivošću doprinio i autentičnom izrazu crnogorskog teatra.
Već bogatu glumačku karijeru Milošević je dodatno obogatio angažmanom u Beogradu gdje je svoj glumački rad upotpunio i kao filmski glumac i televizijski voditelj. Na daskama beogradskih pozorišta takođe je odigrao mnoštvo uloga u predstavama: „Pevaj brate“, „Tamo i nazad“, „Samo za tvoje uši“, „Krčmarica Mirandolina“, „39 stepenika“, „Zlatni lančić od bižuterije“, „Iza kulisa“, „Ukroćena goropad“, „Zmijsko leglo“, „Dekameron“…
… Andrija Milošević je jedan od rijetkih glumaca koji je uspio da autentični nikšićki žargon i humor obojen arhaičnošću, univerzalnim jezikom glume, prenese širokoj publici koja uveliko nadilazi crnogorske okvire. Time je nesumnjivo doprinio uspješno ga uključivši u široko prostranstvo balkanskog i evropskog kulturnog prostora, navedeno je u obrazloženju Odluke Žirija.
Glumac Vladan Gajović, laureat je Nagrade „Veljko Mandić“ za 2023. godinu, koju Nikšićko pozorište dodjeljuje bijenalno za doprinos pozorišnom stvaralaštvu na svečanom otvaranju Međunarodnog festivala glumca. Tu Odluku jednoglasno je donio Žiri u sastavu: Ljubomir Bandović, predsjednik i članovi, Miodrag Čizmović i Anđelka Vujović.
U obrazloženju Žirija, između ostalog navodi se da Vladan Gajović „svoje uloge gradi višeslojno, u širokom spektru boja i žanrova.“
Vladan Gajović je najveći deo svoje karijere proveo kao član ansambla drame Narodnog pozorišta u Beogradu. Od 1985. kada postaje član, do danas, kao, prvak te kuće ostvaruje značajne uloge. … Takođe, njegovo televizijsko prisustvo i danas traje kroz serije. Za taj veliki rad je priznat i prepoznat kroz veliki broj priznanja i nagrada. Nosilac je Zlatnog ćurana iz Jagodine, Godišnje nagrade Narodnog pozorišta, Nagrade Raša Plaović i mnogih drugih.
Rođeni Nikšićanin, Vladan Gajović, dva puta je bio laureat nagrade Pozorište jednog glumca u Nikšiću iz koga je izrastao Međunarodni festival glumca. Time je postao jedan od onih koji su svojim glumačkim radom i talentom, igrom na nikšićkoj sceni izgrađivali ovaj Festival i širili njegovu energiju u ovom gradu i iz njega mnogo šire.
Vladan Gajović svoje uloge gradi višeslojno, u širokom spektru boja i žanrova. Njegova svedenost u izrazu pleni bez obzira na veličinu i funkciju glumačkog zadatka. Duhovit, tačan, čak i žovijalan kada to režija dozvoljava u komičnim ulogama i sa druge strane emotivan i potresan u dramama i tragedijama. Njegove uloge odišu čistotom i posvećenošću pozorištu i ansamblu. Njegovo biće je potrebno svakom projektu. Otvoren, pošten, dobronameran, neiskvaren… Jednom rečju – lekovit. Sve te osobine staju u uloge koje igra. Opšte dobro u opštem rasulu, naveo je Ljubomir Bandović, predsjednik Žirija za dodjelu ove značajne nagrade.